Wenkerboge vu Bische

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Zwische 1876 un 1887 het de Sproochforscher Georg Wenker ne Ditsche Schbrochatlas uff d Bei gstellt un zwar, indäm er under andrem vierzig Sätz in allene Schuele vum domolige Reich her uffschriiwe len.[1] Unde stehn de Sätz un no ne paar Werder, wu domols in Bische, wu hitt ne Ortsdeil vu Rhinaü isch, notiert worre sin.

Hiwiis zuem Boge[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Wingtersdorf het dozemols zuem Kreis Raschdi im Großherzogtum Bade ghärt.
  • De Ord leyt im Gebiet vum Niideralemannische an de Sproochgränz zuem Süd-Rhinfränkische.
  • Die vierzig Sätz sin dozémols vu Schueler mit Hilf vum Lährer Heinrich Heitz vu Gomserscht, hitt ne Oortsdeil vu Achre notiert worre..
  • As Üssproch vum Ortsnamme wird im Boge „Wingtersdorf“ angeh.
  • In Süddischland sinn d' Bege anne 1887 uffgnumme worre, der vo Wingtersdorf het d' Nummere 36693 griägt.
  • D' geografisch Lag vu Wingtersdorf isch in dere Karde iitrage.

Zwische 1876 un 1887 het de Sproochforscher Georg Wenker ne Ditsche Schbrochatlas uff d Bei gstellt un zwar, indäm er under andrem vierzig Sätz in allene Schuele vum domolige Reich her uffschriiwe len.[2] Unde stehn de Sätz un no ne paar Werder, wu domols in Bische, wu hitt ne Ortsdeil vu Rhinaü isch, notiert worre sin.

Wenkersätz[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Die vierzig Wenkersätz sinn unde ingeitraje. Sowit des goht, isch d Schriibwiis inn de Bege iwernumme wore. D Sätz sinn underm Lährer Johann Reinhardt vu Rohrburg bi Sinsheim vu Schiäler unneme Inheimische, wu gholfe het, uffgeschriwwe wore.

  1. Em Wèndèr fliejè tockènè Blèttèr in der Luft rom.
  2. Es hèrt glich uf zu schneiè, no wurds Wèttèr wièdèr bèsser.
  3. Due Kohle in d'r Ofe, daß d'Melich bald zu koché anfangt.
  4. De guét alt Mann esch mèt ém Roß dorchs Is gebruchè, on éns kalt Wasser gfalle.
  5. Er isch vor vier odr sèchs Wuche gschdorwe.
  6. S' Fir èsch zé schdark gsèn, dr Kueche èsch unde ganz schwarz gebrennt.
  7. Er èsst d' Eier emmer ohni Salz und Pféffer.
  8. D' Fueß duen mèr weh, ih glaub ih hab sie dorchgeloffe.
  9. Ih bèn bi dr Frau gsen on habsere gsait, on sie het gsait, sie wels au dr Dochter sa.
  10. Ih wels au nemmi duen.
  11. Ih schlah d'r glich mét'm Kochlöffel an d'Oohre, du Aff.
  12. Wu géscht du anne, sollemer mit d'r géhn?
  13. Es sinn schlééchdi Zitte.
  14. Miin liébs Kind bliee do unte schteen, d'böse Gääns bisse die todt.
  15. Du hesch hit am mehrdlschte gelèèhrt on bèsch arti sin, dr därfscht früjer heim geehn als d'andere.
  16. Du bèsch no nèt groß genue on n Flasch Win uszedrènke, du muursch noch es' bésle wachse on größer wäre.
  17. Geeh , sei so guet on saas dinere Schwester sie soll Kleider fer eieri Müeter feerti naaie on mét der Bèrscht sufer mache.
  18. Hättscht du inne kennt, no wärds aanderscht komme ons thät besser omne schtéhn.
  19. Weer hätt miier miinner Korb met'm Flaisch gschtoohle?
  20. Er hèt so gedoon, als hätte sin inne zuem drèsche beschtèllt, sie héns arwer sèlber gedoon.
  21. Wem hätt er d'neu Gschèècht verzählt?
  22. Mér mueß lutter briiele, sonscht vèrstéht er ons nètt.
  23. Miier sèn müed on hèn Dorst.
  24. Wie mier géschtért Owe zeruck komme sèn, sen d'Andere schon im Bett geleiie im beschte Schlof.
  25. Dèr Schnee ésch hit Nacht bi ons leie blèwé, aber zmorgens èschr vergaange.
  26. Hènter unserem Hus steéhn drei scheni Äpfelbäumlè mit rote Äpfélé.
  27. Könnénèr néét noch è Auéblèckl of es waarde, noo geehmèr met eich.
  28. Ihr dèrfé kén so Kèndéreie triewé.
  29. Onséré Bèri séén nèt hoch, euere séén viel grööser.
  30. Wie viel Pfund Worscht on wieviel Brod wellener hénn.
  31. Ich vèrstééh ich nèt, er mien e bèslé lutter babblè.
  32. Henn ihr ken Stickel wißi Seif fèr mich of mim Tisch gfonde?
  33. Sén Bruder wèll sich zwei schöni neue Hüser baue.
  34. S' Wort éschm vom Hèrz komme.
  35. Des ésch reecht gsén von èné.
  36. Was fér Vöjele sètze oowé uf_m Müürl.
  37. D' Buure hen fénf Ochse, nin Küèh on zwölf Schof vors Dorf gebrocht on wèllé vérkaufen.
  38. D' Lit sén hit alli druuß ofem Fèld on maaihe.
  39. Géh nur, dèr brun Hond thut d'r nichts.
  40. Ich bin mét d'r Lit hènte éwèr dr Matté èns Korn gfaahré.

Werder im Wenkerboge[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • heiß; nei; blö; gre; haue; Hand; Hanf; Helm; er wachst; Besen; Pflumme; Brief; Hoft; jung; krumm.
  • Sunndi; Mendi; Zischdi; Mittwuch; Dunnerschdi; Fridi; Samschdi.
  • elf; fufzeh; sechzeh; fufzig.

Quelle[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Fueßnote[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. lueg no in "REDE Regionalsprache.de"
  2. lueg no in "REDE Regionalsprache.de"