Zum Inhalt springen

Aljaksandr Lukaschenka

Links bearbeite
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
dr Aljaksandr Lukaschenka ànna 2023
ìm Aljaksandr Lukaschenka siina Unterschrìft
ìm Aljaksandr Lukaschenka siina Unterschrìft
Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch
Kyrillisch (Belarussisch)
Аляксандр Рыгоравіч Лукашэнка
Łacinka: Alaksandr Ryhoravič Łukašenka
Transl.: Aljaksandr Ryhoravič Lukašėnka
Transkr.: Aljaksandr Ryhorawitsch Lukaschenka
Kyrillisch (Russisch)
Александр Григорьевич Лукашенко
Transl.: Aleksandr Grigor'evič Lukašenko
Transkr.: Alexander Grigorjewitsch Lukaschenko

Dr Aljaksandr Ryhorawitsch Lukaschenka (uff Wiissrüssisch Аляксандр Рыгоравіч Лукашэнка [alʲakˈsand(a)r rɨˈɣɔravʲit͡ʂ lukaˈʂɛnka], uff Rüssisch Алекса́ндр Григо́рьевич Лукаше́нко [ɐlʲɪkˈsandr ɡrʲɪˈɡorʲjɪvʲɪtɕ lʊkɐˈʂɛnkə],[1] womm’r uff Diitsch mìt Alexander Grigorjewitsch Lukaschenko düat umschriiwa; * 30. Àuigscht 1954 z’ Kopys, Wiissrüssischa SSR, Sowjetunioon) ìsch a wiissrüssischer Politiker un zitter’m 20. Jüüli 1994 dr Presidant vu siim Lànd.

sii Laawa un politischa Kàrriar

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Nooh dr Presidantswààhl ànna 2020, wo-n-’r hàt loo fälscha, sìnn ìm Lànd groossa Protäschta gsìì, wo dr Lukaschenka hàt loo nììderschlààga. Zitterhaar wìrd dr Lukaschenka nìmm vu dr Öiropäischa Unioon, em Verainigta Keenigraich un da Verainigta Schtààta àls Schtààtsowwerhàuipt àà-n-ärkännt.[2][3] Waaga siinera otoritäära Regiarungsschtiil lüaga vììla Politikwìssaschàftler un Beobàchter dr Lukanschenka àls „dr lätschta Diktàtoor vun Öiropa“ àà.[4][5][6][7] Àm 1. Septamber 2020 hàt s’ Büroo vum Hoocha Kommisààr vu da Verainta Nàzioona fìr Mänscharaachta bekànnt gaa, àss’r zitter’m Tààg vu dr Presidantswààhl B’rìchta züa ìwwer 450 Falla vu Folter un Mìsshàndlunga bikumma hàt. Bii dana Fall sìnn G’wàlt geega Fràuija un Kìnder gsìì so wia säxüälla Missbraich, Verg’wàltigung un plätzliga „Verschwìnda“ vun Regiarungsgeegner.[8] Dur mehrera Volksàbschtìmmunga, wo àls undemokrààtisch ààg’lüagt waara,[9] hàt dr Lukaschenka s’ Pàrlamant äntmàchta, wo üss’m Root vu dr Repüblik un vum Represantàntahüüs b’schteht. Zitterhaar düat’r s’ Lànd fàktisch àls Allaihärrscher regiara.[10][11]

Ìm Lukaschenka hàt m’r dr Ìwwernàmma Sascha (a Àbkìrzung vu siim Vornàmma)[12] odd’r Batka („Vatterla“) gaa.[13] Ìm Verlàuif vu da Protäschta àb 2020 hann’na siina Geegner dr Ìwwernàmma „Kakerlake“ gaa.[14][15]

wittera Kritik un Mainungsüsserunga

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

wàs’r zem Adolf Hitler g’sajt hàt

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Ànna 1995 hàt dr Lukaschenka ìn’ma Interview mìt dr Zittung „Handelsblatt“ behàuipta, àss dr Fiahrungsschtiil vum Adolf Hitler a Vorbìld fìr a wiissrüssisch Härrschàftssüschteem ìsch. G’nàuijer hàt’r g’sajt: „’S hàt Joohrhunderta düürt, fìr d’ diitscha Ordnung haarz’schtälla. Unter’m Hitler hàt dia Formàzioon ìhra Heechapunkt g’hàà. Dàs äntschprìcht unser Verschtandniss vun’ra Presidantarepüblik un vu dr Rolla vu’ma Presidant drìnn.“ Ar hàt àui behàuipta: „Ìn siinera Zitt ìsch Diitschlànd dànk’ra sehr schtranga Fiahrung üss da Ruina g’rätta worra, un nìt àlles, wàs ìn Diitschlànd mìt’m bekànnta Adolf Hitler z’ tüa g’hàà hàt, ìsch schlacht gsìì.“[16] Dia B’hàuiptunga hàt a Schpraacher vum US-Üssaminìschteerium kritisiart.[17] Dr Lukaschenka hàt àwwer d’ Zitààt nìt wälla z’rucknamma. Ar hàt jedoch ärkläärt, àss d’ Konsekwanza vum Hitler siinera Fiahrungsschtiil ìn dr Üssapolitik schlacht gsìì sìnn.[18]

wàs’r zem jìddischa Volk g’sajt hàt

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

S’ isràeelischa Üssaminìschteerium hàt ìm Jüüli 2021 dr Lukaschenka fìr a Reed kritisiart, wu-n-’r gsajt hàt, àss d’ gànza Walt sìch vor da Juuda vernaigt. Ar hàt vu’ma Holocaust àm wiissrüssischa Volk waahrem Zwaita Waltkriag g’rädd un hàt g’fordert, àss m’r hüüfiger vu dana Ärraignissa reedet: „D’ Juuda hann dàs känna bewiisa. D’ gànza Walt düat sìch hìtt vor’na vernaiga, sa hann sogààr Àngscht, mìt’m Fìngeruff sìe z’ zaiga, un m’r sìnn soo vertraaglig, soo frììndlig, m’r wälla niamets b’laidiga“. D’ Nàzis un Mìtàrwaiter hann ìn Wiissrüsslànd äbba 3 Millioona Ziwilìschta geteedet, d’runter 800.000 Juuda.[19]

sii Prìwààtlaawa

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
dr Aljaksandr Lukaschenka mìt siina dräi Seehn warend dr Siigespàrààda z’ Moschkàui ànna 2020

Dr Lukaschenka ìsch mìt dr Halina Lukaschenka verhiiroota, sa laabt jedoch getrännt vun ema ìn’ma Làndhüüs z’ Schklou ìm Oschta vun Lànd.[20] Mìt ìhra hàt’r zwai Seehn, dr Dsmitryj Lukaschenka un dr Wiktar Lukaschenka. D’ Müatter vu siim jìngschta Suhn Mikalaj Lukaschenka (uff Rüssisch Nikolai), wo ànna 2004 uff d’ Walt kumma-n-ìsch, ìsch unbekànnt. Dr Lukaschenka nìmmt dr Mikalaj garn uff Schtààtsb’süacha un àndra Verànschtàltunga mìt.[21]

Dr Lukaschenka hàt sii Geburtstààg uff dr 31. Àuigscht loo verlààgra, fìr àm saalwa Tààg wia sii jìngschta Suhn Mikalaj känna fiihra. Ar ìsch jedoch tààtsaachlig àm 30. Àuigscht 1954 uff d’ Walt kumma.[22]

d’ Üsszaichnunga, wo-n-’r bikumma hàt

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • ànna 1997: Medààlia züa dr Ärìnnerung àn dr 850. Joohrestààg vun Moschkàui[23]
  • ànna 2000: Oorda vu dr Revolüzioon (Libya)
  • ànna 2000: José-Martí-Oorda (Kuba)[24]
  • ànna 2001: Verdianschtoorda fìrs Vàtterlànd (Rüsslànd)
  • ànna 2001: ar ìsch Eehrabìrger vu dr Schtàdt Jerewan ìn Àrmeenia worra[25]
  • ànna 2007: Oorda vum Befräijer (Venezuela)
  • ànna 2007: Francisco-de-Miranda-Oorda (Venezuela)
  • ànna 2014: Alexander-Newski-Oorda (Rüsslànd)[26]
  • ànna 2016: Àlter Frììnd vum kineesischa Volk (Volksrepüblik Kiina)[27][28]
  • ànna 2024: Oorda vum Hailiga Andreas em Äärschtb’rüafana (Rüsslànd)[29]

Lìteràtüür züa-n-em

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • Alyaksandr Lukaschenka. In: Brockhüüs Enzüklopädii. Brockhüüs (brockhaus.de [abgerufen am 27. Januar 2025]).
  • Alexander Lukaschenko. In: Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica (britisches Englisch, britannica.com [abgerufen am 27. Januar 2025]).
  • Heinz Timmermann: Lukaschenko. Griff nach der Macht in Moskau? In: Berichte des Bundesinstituts für ostwissenschaftliche und internationale Studien. Nr. 34, 1998, S. 1–4 (ssoar.info).
  • Kirk Mildner: Belarus. Kritische Überlegungen zu Politik und Wirtschaft des Lukaschenko-Regimes. In: Berichte des Bundesinstituts für ostwissenschaftliche und internationale Studien. Nr. 12, 2000, S. 32–33.
  • Astrid Sahm: Lukaschenko zum zweiten. In: Blätter für deutsche und internationale Politik. Band 2001, S. 1173–1176.
  • Pawel Scheremet, Swetlana Kalinkina: Slutschainy president. Limbus-Press, Sankt Petersburg/Moskau 2004, ISBN 5-8370-0116-6 (russisch, Ìm Wark düan d’ Àuitoora ìm Lukaschenka siinera Reschiim kritisiara. Sa b’schriiwa d’ ung’sätzliga Verfolgunga vun Opponanta, politischa Morda un Äntfiahrunga un d’ Mànipulàzioon vu da demokrààtischa Verfààhra un G’sätzer. G’nàuijer b’schriiwa wìrd ìm Büach s’ Verfààhra geega dr Pawel Scheremet salbscht, nohdam àss’r mìt siina Kolleega vum rüssischa Sander ORT, da Schurnàlìscht Sawadski un Owtschinnikow, ànna 1997 zem Zuchthüüs verurtailt worra-n-ìsch.).

Weblìnks

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
 Commons: Aljaksandr Lukaschenka – Sammlig vo Multimediadateie

Ainzelnoohwiisa

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  1. ↑ dàs wìrd asoo betoont: Alexánder Grigórjewitsch Lukaschénko.
  2. ↑ El Pais interview with HR/VP Borrell: „Lukashenko is like Maduro. We do not recognize him but we must deal with him“. In: eeas.europa.eu. 22. Juli 2020, archiviert vom Original am 28. Dezember 2024; abgruefen am 25. August 2020.
  3. ↑ show #solidaritywithbelarus now! Abgruefen am 1. Dezember 2022 (russisch).
  4. ↑ Weißrussland: Lukaschenko – Der letzte Diktator Europas – Bilder & Fotos. In: welt.de. Archiviert vom Original am 24. Juni 2023; abgruefen am 2. September 2020.
  5. ↑ Juan Moreno: Proteste gegen Lukaschenko in Belarus: Wie lang hält sich Europas letzter Diktator? In: Der Spiegel. Archiviert vom Original am 6. April 2023; abgruefen am 2. September 2020.
  6. ↑ Inna Hartwich aus Moskau: Stürzt der «letzte Diktator Europas»? 5 Fragen und Antworten zu den Protesten in Weissrussland. In: Luzärner Zittung. Archiviert vom Original am 6. April 2023; abgruefen am 2. September 2020.
  7. ↑ Hollie McKay: Who is Belarus President Alexander Lukashenko, „Europe’s Last Dictator“? Fox News, 17. August 2020, archiviert vom Original am 4. Oktober 2023; abgruefen am 2. September 2020 (amerikanischs Änglisch).
  8. ↑ UN human rights experts: Belarus must stop torturing protesters and prevent enforced disappearances. In: ohcr.org. 1. September 2020, abgruefen am 1. September 2020 (änglisch).
  9. ↑ Warum die Opposition von Wahlfälschung spricht. deutschlandfunk, 10. August 2020, archiviert vom Original am 15. Dezember 2024; abgruefen am 7. April 2021.
  10. ↑ Roman Goncharenko: Alexander Lukaschenko: 25 Jahre Alleinherrschaft und kein Ende. Diitscha Wälla, 10. Juli 2019, archiviert vom Original am 29. November 2023; abgruefen am 2. September 2020.
  11. ↑ Belarus president rejects calls for new election as opposition grows. NBC News, archiviert vom Original am 2. März 2024; abgruefen am 2. September 2020 (amerikanischs Änglisch).
  12. ↑ Belarus: Der Präsident versteht keinen Spaß! In: MDR Aktuell. Mìtteldiitscher Rundfunk, 17. August 2020, archiviert vom Original am 7. Januar 2025; abgruefen am 13. März 2024.
  13. ↑ Der Staatsvater: 25 Jahre Präsident Lukaschenko. In: MDR Aktuell. Mìtteldiitscher Rundfunk, 7. August 2020, archiviert vom Original am 5. April 2023; abgruefen am 24. November 2020.
  14. ↑ Bobruisk hat keine Angst mehr. In: taz. 8. August 2020, archiviert vom Original am 25. Januar 2025; abgruefen am 24. Mai 2021.
  15. ↑ Was die Belarussen ihrem verhassten Diktator zum Geburtstag schenkten. In: Stern. 30. August 2020, archiviert vom Original am 5. April 2023; abgruefen am 24. Mai 2021.
  16. ↑ Belarus leader defends Hitler praise. Archiviert vom Original am 24. März 2022; abgruefen am 2. März 2021 (änglisch).
  17. ↑ WASHINGTON CONDEMNS LUKASHENKO’S PRAISE OF HITLER. Archiviert vom Original am 27. Januar 2025; abgruefen am 2. März 2021 (änglisch).
  18. ↑ LUKASHENKO REFUSES TO RETRACT PRAISE OF HITLER. Archiviert vom Original am 22. Juli 2024; abgruefen am 2. März 2021 (änglisch).
  19. ↑ Israel slams ‘unacceptable’ remarks by Belarus leader that world bows to Jews. Archiviert vom Original am 6. April 2023; abgruefen am 2. März 2021 (änglisch).
  20. ↑ Peter Hitchens: The comb-over Soviet-style tyrant who could soon be one of the West's favourite allies. In: Daily Mail. 19. Juli 2008, archiviert vom Original am 202407; abgruefen am 27. Januar 2025 (britischs Änglisch).
  21. ↑ Anissa Haddadi: The Belarus Boy Wonder: Nikolai Lukashenko, 7, Anointed to become President. In: IBTimes. 29. Juni 2012, archiviert vom Original am 27. November 2024; abgruefen am 27. Januar 2025 (britischs Änglisch).
  22. ↑ Lukaschenko macht sich einen Tag jünger. In: Welt Online. 1. September 2010, archiviert vom Original am 6. Juli 2024; abgruefen am 27. Januar 2025.
  23. ↑ В Москве Президенты договорились (Memento vom 18. Juni 2009 im Internet Archive)
  24. ↑ Aleksandr Lukashenko: Presidente de la República de Belarús (Memento vom 17. Augschte 2016 im Internet Archive)
  25. ↑ Honorary Citizens of Yerevan. Schtàdtverwàltung Jerewan, archiviert vom Original am 15. Dezember 2024; abgruefen am 27. Januar 2025 (änglisch).
  26. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 30 августа 2014 года № 577. (PDF) Archiviert vom Original am 6. Juli 2024; abgruefen am 27. Januar 2025 (russisch).
  27. ↑ Xi says Belarus is a good partner. In: China Daily. Archiviert vom Original am 28. Mai 2024; abgruefen am 19. Oktober 2021.
  28. ↑ Wu Bangguo Meets with Belarusian President Lukashenko. Archiviert vom Original am 6. April 2023; abgruefen am 19. Oktober 2021.
  29. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 30.08.2024 № 738 "О награждении орденом Святого апостола Андрея Первозванного Президента Республики Белоруссия, Председателя Высшего Государственного Совета Союзного государства Лукашенко А.Г." 3. August 2024, archiviert vom Original am 7. September 2024; abgruefen am 27. Januar 2025 (russisch).
Vun "https://als.wikipedia.org/w/index.php?title=Aljaksandr_Lukaschenka&oldid=1064772"