Tschufut-Kale

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Tschufut-Kale
Чуфут-Кале
Чуфут-Кале
Çufut Qale
Region uf dr Krim: Bachtschisaraj
geographischi Koordinate: 44° 44′ 28" N, 33° 55' 28" O
Höchi: 564 m
Zittzone: MSK: UTC +3
Tschufut-Kale (Krim )
Tschufut-Kale
Tschufut-Kale

Tschufut-Kale (ukr. und russ. Чуфут-Кале Čufut-Kale; krimtat. Çufut Qale; karaim. Джуфт Къале, Dschuft Kale) isch e historischi Stadt uf de Krim und isch chorzi Zitt d Hoptstadt vom Krimchanat gsii.

Tschufut-Kale isch hüt e Touristeattraktion und vill Baute sind restauriert wore. Nebet de Stadtmuure sind no Bethüser vo de Karaime erhalte und s Mausoleum vo de Nenekedschan Chanim, de Tochter vom Tochtamisch († 1405), emene Chan vo de Goldige Horde.

Name[ändere | Quälltäxt bearbeite]

De krimtatarisch Name Çufut Qale bidütet »Jude-Festig«, well sich underem Krimchanat vill Jude i de Stadt niderloo hend. En ältere Name vo de Stadt isch Qırq Yer »Vierzg Ort« oder Qırq Er »Vierzg Maa«.

Gschicht[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Tschufut-Kale vo de Ferni uus gsie

Tschufut-Kale lit ufeme Tafelberg im Krimgebirge öppe 2,5 km östlich vo Bachtschisaraj. De Ort isch scho im 6.Jh. bisidlet gsii, wien e alano-gotisches Gräberfeld zaigt. Vermuetli sind d Biwonner Alane gsii. En Aanaam vo de Forschig isch, as Tschufut-Kale mit de Stadt Phullai (Φουλλαι) z identifizieren isch, wo de krimgotischi Bischof Joannes ane 785 vo de Chazare isch d Gfängnis gsteckt woren isch. Denn wär de Ort im Mittelalter e Bischofsitz gsii.

Nochdem d Tatare d Krim underworfe hend, het de Ort Qirq-Yer ghaisse. De ältist Bileg vo dem Name Qirqri isch vom arabische Geograph Abu al-Fida ane 1321, wo schribt, as de Ort im Land vo de As ligi, womit d Alane gmaint sind. 1440 het sich de Hatschi Girej as unabhägige Chan vo de Krimtatare uusgrueffe und Qirq-Yer zu sinere Hoptstadt gmacht. Si Soo, de Mengli Girej († 1515) het denn aber i de Nöchi de Palast Bachtschisaraj (krimtat. Bağiçasaray »Gartepalast«) baue loo. Qirq-Yer isch den zum Ort wore, wo unliebsami Persone und Gaisle ghalte wore sind oder is Gfängnis gsteckt wore sind. I de Stadt sind au d Münze vom Krimchanat gschlage wore. Scho früe hend sich Karaime niderloo, e jüdischi Sekte, wo no hüt uf de Krim lebt, de Grund, wiso de Ort abem 17.Jh. au Tschufut-Kale gnennt woren isch. Die Jude, wo im nöche Bachtschisaraj as Diener vom Chan gschaffe hend, hend müese spötistens aber bi Iibruch vo de Dunkelhait uf Tschufut-Kale zrugg müese.

Nochdem Russland ane 1783 d Krim annektiert het, hend d Karaime afange d Stadt verloo und sich i de noije Städt niderloo. Im 19.Jh. isch de Ort denn ganz verloo wore und verfalle.


Lueg au[ändere | Quälltäxt bearbeite]