Offizin

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

As en Offizin [ɔfiˈt͡siːn] (vo latiinisch officina „Wärkstatt, Arbetsruum“, au „Härd, Wirtschaftsgeböid“) het mä sit em spooten Middelalter e Wärkstatt mit eme Verchaufsruum draa bezäichnet, wo hoochwärtigi Waare broduziert und verchauft worde sin. Dr Begriff wird uf underschiidligi Art für Buechdruckereie und für Apideeke bis hüt brucht.

Gschicht[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Offizin von ere Apideek z Darmstadt, am Ändi vom 17. Joorhundert: linggs dr Verchauf und d Buechhaltig, in dr Middi d Herstellig und rächts d Alchemii.
D Offizin vom ene Buechdrucker, 16. Joorhundert: rächts dr Maa mit de Druckballe zum Schweerze, in dr Middi dr Drucker bim Drucke und linggs dr Verleeger und Druckereibsitzer und d Buechhaltig; vorne dr Kund. Die schweri Druckpress isch mit Balke festgmacht.

In dr Farmazii[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Wäge de groosse Epidemie im Middelalter, vor allem dr Pest um 1350, häi sich die faarende Arzneimiddelhändler in de Stedt niidergloo und immer mee von ene häi en officina ufdoo. Zwar het sich im Lauf vo de Joorhundert bis hüte d Brodukzioon vo de Häilmiddel in Labor uswärts verlageret, aber d Apideek häi iiri Offizin als iire Verchaufsruum bhalte, und dä muess z Dütschland noch em §4 vo dr Apideekebedriibsornig e Zuegang zu öffentlige Vercheersfleche haa und eso iigrichdet si, ass d Berootig verdraulig cha bliibe.

In dr Buechdruckerei[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Sit dr Middi vom 15. Joorhundert häi au d Buechdrucker us dr Wiegedruckzit en officina oder en officin ghaa, denn d Drucker si nit nume d Bsitzer von ere Druckwärkstatt gsi, sondern gliichzitig au Verleeger und Buechhändler. Wil sich aber s Schriibe, s Verleege, d Härstellig und dr Verdriib vo Büecher immer mee spezialisiert het, isch dr Begriff zämme mit em Ort, won er bezäichnet het und jetz nüme vorhande gsi isch, verschwunde. Er wird hüte vor allem in dr Litratuur über d Gschicht vom Buechdruck no brucht.

Aber es git doo und dört immer no chliineri Verlääg oder Druckwärkstett, vor allem sonigi wo künstlerischi Büecher broduziere oder dr historische Buechdruckerkunst gwidmet si, wo s Wort im Firmenaame bhalte. Dr jungi Verleeger Ernst Rowohlt het zum Bischbil si zwäits Buech, won er verlegt het, d Katerpoesie vom Paul Scheerbart, im April 1909 bi dr Leipziger Offizin Drugulin lo härstelle,[1] wo 1953 entäignet und in Offizin Andersen Nexö Leipzig umbenennt worde isch. D Officina Serpentis, gründet 1911 vom Eduard Wilhelm Tieffenbach (1883–1948) in Steglitz bi Berlin und 1941 gschlosse, het näbe fremde Tüpe au e Schrift verwändet, wo bsundrigs für si entworfe worde isch. En internazional bekannti, nöizitligi Offizin isch d Officina Bodoni, wo 1922 in Rom gründet worde isch und sit 1927 iire Sitz z Verona het und mit ere Originalschrift vom Giambattista Bodoni druckt het.[2] D Officina Bodoni widmet sich sit de 1990er Joor dr Digitalisierig vo klassische Schrifte.

Au Giessereie für Zinnfigure firmiere gläägentlig as Offizin und leene sich drbii an dr Guss vo de Letter im Buechdruck aa.

Sustigs[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Vo dr Apideeke-Offizin isch s Adjektiv officinalis (dt.: offizinell) abgläitet worde, wo Däil vo vile botanische Nääme isch und für Arznei- oder Häilpflanze, wie d Valeriana officinalis, das isch dr Ächt Arznei-Baldrian, oder d Salvia officinalis, dr Ächte Salbei oder Häilsalbei, brucht wird.

Litratuur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Michael Giesecke: Der Buchdruck in der frühen Neuzeit. Eine historische Fallstudie über die Durchsetzung neuer Informations- und Kommunikationstechnologien. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1991, ISBN 3-518-58003-5.
  • Wolfgang-Hagen Hein: Die deutsche Apotheke. Bilder aus ihrer Geschichte. Deutscher Apotheker-Verlag, Stuttgart 1960.

Weblingg[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Fuessnoote[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. Gieselbusch/Moldenhauer/Naumann/Töteberg: 100 Jahre Rowohlt. Eine illustrierte Chronik, S. 18 f. Rowohlt Verlag Reinbek 2008, ISBN 978-3-498-02513-7.
  2. Helmut Hiller: Wörterbuch des Buches. Frankfurt am Main 1954; 5. Uflaag 1991, S. 222.
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Offizin“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.