Muusigtheater

S Muusigtheater (au: Musikalischs Theater) isch äini vo de vier klassische Sparte vom Theater – die andere si s Sprächtheater (Schauspiil), s Figuuretheater und s Danztheater (Ballett). Es isch us em Schaner vo dr Opere entstande. Au Mischforme si mööglig. Zum Muusigtheater ghöre alli Forme, won e dramatischi Handlig (usdruckt in Beweegig und Sprooch) mit Muusig verbinde, im Allgemäine mit sogenannter klassischer Muusig.

Wie s entstande isch und sich entwigglet het[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Zum Muusigtheater zelt mä im dütsche Sproochruum näben e baar Sonderforme d Opere, d Operette, s Singspiel, wo kabarettistisch gfärbt isch, und s Miusikl, eo in dere Räijefolg entstande si. Alli vier Gattige si öbbe zwäi Joorduusig jünger as s Sprächtheater, wo in dr Antike entstande isch und häi sich uf däm sinere stofflige und daarstellerische Grundlaag entwigglet.

Es het zerst Mischforme gee, wo s Schauspiil bzw. d Muusig nume die anderi Kunstform wien e Illistrazioon begläitet het, vo dr Rönessans aa si Gattige entstande, wo bin ene dr Logos und dr Mimus voll ufenander abgstimmt gsi si. Drbii isch nie klaar gsi, öb d Muusig dr Teggst söll diktiere, oder öb si däm söll underworfe si. Im 20. Joorhundert het mä au mit Forme umegspiilt, wo s Schauspiil und d Musik eender assoziativ nääbenenander häi lo gälte.

Ursprünglig häi bi Uffüerige vom Muusigtheater Schauspiiler, Sänger (däilwiis in Personalunion) und Orchester mitgspiilt. In dr nöijere Zit wird d Muusig vilmol vo Doondrääger abgspiilt und zum Däil mit Döön gmischt, wo läif erzügt wärde.

Instrumänt[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Zum ene Muusigtheater chönne alli Instrumänt vom ene klassische Orchester ghööre und natürlig au die menschligi Stimm. Im 20 und 21. Joorhundert het mä s Instrumentarium vom Muusigtheater erwiteret und jetz chönne au Instrumänt us dr Pop- und Dschäsmuusig (E-Gitarre, Keyboards, Synthesizer, E-Bass etc.) iigsetzt wärde. In dr jüngste Zit git s immer mee mixed media Inszenierige, wo digitalisierti Muusig und Muusig, wo läf gspiilt wird, gmischt wärde.

Begriffsgschicht[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr Begriff vom Muusigtheater sälber isch erst im 20. Joorhundert brägt worde, wo mä sich kritisch mit dr dradizionelle Opere, wo d Muusig bin ere vorherscht, und dr Art, wie si ufgfüert wird, befasst het und sich draa het afo stööre, ass dr Begriff „Opere“ für son e Hufe verschidnigi Forme brucht worden isch, wo bis denn entstande si.

Zerst het dr nöi Begriff experimentelli Mischforme bezäichnet, im Lauf vo dr Zit isch er aber immer mee as Sünonüüm für d Opere brucht worde, wo mit modärne Middel inszeniert worde isch. Mit däm hänggt zämme ass mee und mee sit em Joorhundert vorhäär d Rolle vom Reschissöör as genau so verantwortigsvoll und künstlerisch wichdig anerkennt worde isch wie die vom Autor, vom Komponist, vo de Schauspiiler und Sänger, vom Dirigänt und vom Büünebildner. Dr Reschissöör Walter Felsenstein, wo sich drfüür iigsetzt het, ass d Muusig und dr Teggst bi dr Kommunikazioon gliichberächdigt sötte si, und wo d Inszenierige von em langi Zit as bischbilhaft gulte häi, het vil drfür gmacht, ass sich dr nöi Begriff iibürgeret het. Noch iim sött mä zum Bischbil au dr Oscar Fritz Schuh, dr Günther Rennert und dr Götz Friedrich erwääne.

Für Forme vom Muusigtheater, wo weder Opere, no Operette oder Miusikel si, het dr Komponist Mauricio Kagel dr Begriff "Nöis Muusigtheater" brägt. S nöije Muusigtheater isch nit uf e Gsang konzentriert, sondern goot vom Klang us, wo uf dr Büüni in Akzioon umgsetzt wird, musikalisch, dänzerisch und daarstellerisch. ^[1]

Im angloamerikanische Sproochruum isch „Musical Theatre“ nit dr Ooberbegriff für alli Forme vom Muusigtheater, wo oobe nooch erwäänt wärde. Es wird mäistens as Sünonüüm für s Miusikel und anderi, eender liichti Forme verwändet, zum sä vo dr dradizionelle Opere („Opera“) abzgränze.

Litratuur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dirk Böttger: Das Musikalische Theater. 2002, ISBN 3-538-07138-1.
Reclams Opernlexikon: Musiktheater. Digitale Bibliothek, Band 52.
Brockhaus-Riemann Musiklexikon: Musiktheater. Digitale Bibliothek, Band 38.
Bettina Knauer, Peter Krause: Von der Zukunft einer unmöglichen Kunst – 21 Perspektiven zum Musiktheater. Aisthesis, 2006, ISBN 3-89528-542-0
Musiktheater, in: Deutscher Musikrat (Hrsg.): Musik-Almanach 2007/2008. Daten und Fakten zum Musikleben in Deutschland. ConBrio, Regensburg 2006, S. 805–819.
Jury Everhartz, Kristine Tornquist (Hg.): Fragen an das Musiktheater. 2012, ISBN 978-3-902498-68-7.