Lihir-Insle
| Lihir-Inseln | ||
|---|---|---|
 | ||
| Gwässer | Pazifik | |
| Archipel | Bismarck-Archipel | |
| Geografischi Lag | 3° 0′ S, 152° 38′ O | |
| ||
| Zahl vo de Insle | 5 | |
| Hauptinsle | Niolam | |
| Iiwohner | 17.300 (2005) | |
D Lihir-Insle sin e Inselgruppe vu fimf Vulkaninseln, nerdli vu Neiirland im Bismarck-Archipel im Weschtpazifik. Bolitisch ghere si zue dr Provinz New Ireland z Papua-Neiginea. Fir d Insle git s au d Nämme Lir, Gardenijs, Gerrit Denys, Gerrit de Nijs, Garde Neys, Gerard de Nys, Isle du Bouchage oder Day.
Geografi[ändere | Quälltäxt bearbeite]
D Lihir-Insle sin Dail vu dr Tabar-Lihir-Tanga-Feni-Inselchette. Niolam (oder Aniolam) isch di grescht Insle vu dr Lihir-Insle. Si wird zmaischt Lihir gnännt. Näbeinsle vu Niolam/Lihir sin Mali (au San Antonio), Mahur (au San Francisco), Masahet (au Massait oder Sankt-Joseph-Insle) un Sanambiet.
Uf Niolam git s ais vu dr greschte Goldvorchuu vu dr Wält, wu geologisch dr porphyre Lagerstätte vu Bougainville un Ambitle (Feni-Insle) ähnlig isch. D Goldmine weird vu dr auschtralische Newcrest Mining Limited bedribe.
Gschicht[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Dr erscht Europäer, wu zue dr Lihir-Insle chuu isch, isch dr niderländisch Seefahrer Abel Tasman im April 1643 gsii. Vu 1885 bis 1899 het d Inselgruppe zum sognännte „Dytsche Schutzbiet“ un vu 1899 bis 1914 zue dr Koloni Dytsch-Neiginea, Verwaltigsbezirk Neumecklenburg-Süd ghert. Anne 1914 sin d Insle vu auschtralische Druppe eroberet un noch em Erschte Wältchrieg as Mandat vum Velkerbund vu Auschtralie verwaltet wore. Syt 1975 sin si Dail vum unabhängige Staat Papua-Neiginea.
Bevelkerig[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Uf dr fimf Insle hän im Oktober 2005 rund 17.300 Mänsche gläbt, dervu 13.600 Lihirianer un rund 3.700 Yywanderer us andere Dail vu Papua-Neiginea.
D Yywohner vu dr Lihir-Insle schwätze Lihir, e auschtronesischi Sproch, wu fimf Numeri het: Singular, Dual, Trial, Paukal un Plural.
 |
Weblink[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- Lihir Islands uf oceandots.com
- University of Melbourne, Institute of Land and Food Resources, Land use in tropical lowlands, Lihir Island Group, Fotos
- Lihir, Deutsches Kolonial-Lexikon. Band II, S. 523, 1920.
- Lihir. Organized Phonoilgy Data, SIL 2011]