Kanton Waadt

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Sälle Artikel oder Abschnitt brucht e Iberarbeitig un sott dorum durgluegt werre. Des cha de sprochliche Stil, s Format vum Artikel, oder de Inhalt beträffe. Nächers isch in dr Regel uf dr Diskussionssite agee. Hilf bitte mit, die kritisierte Passasche z verbessere un nimm druffabe die Markierig use.
Kanton Waadt
Canton de Vaud
Wappe vum Kanton Waadt Canton de Vaud
Wappe vum Kanton Waadt
Canton de Vaud

Wahlspruch: Liberté et patrie
(«Friheit un Vadderland»)
Basisdate
Staat: Schwiz
Abchürzig: VD
Amtssproche: Franzeesisch
Hauptort: Lausanne
Flächi: 3'212 km²
(Rang 4)
Iwohner: 806,088[1] (31. Dezämber 2019)
(Rang 3)
Bevölkerigsdichti: 231 Iw./km²
(Rang 12)
Bitritt zuem Bund: 1803
Websyte: www.VD.ch
Lag
Lag vum Kanton Waadt Canton de Vaud in dr Schwyz
Lag vum Kanton Waadt
Canton de Vaud in dr Schwyz
Charte
Charte vum Kanton Waadt Canton de Vaud
Charte vum Kanton Waadt
Canton de Vaud
Gmeinde
Gmeinde im Kanton Waadt Canton de Vaud
Gmeinde im Kanton Waadt
Canton de Vaud
Logo

Dr Kanton Waadt (uf französisch Vaud) isch e Kanton im Weschte vo dr Schwyz.

Me seit däm Kanton uf düütsch d Waadt odr au s Waadtland, im Franzeesische au Pays de Vaud. D Ywohner sin Waadtländer, im Franzeesische Vaudois.

dr Name[ändere | Quälltäxt bearbeite]

«Waadt» chund us em Frankoprovänzalische, und das hets vom voralthochdütsche wald- übernoo. «Waadt» bidütet aso «waldrychs Land».[2]

Geografi[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr Kanton Waadt ligt im Weschte vo dr Schwyz und ziet si vum Gämfersee zem Nöieburgersee. S Waadtland het gmeinsami Gränze mit zahlryche französische Departemänt und Schwyzer Kantöön. Es grenzt im Nordweschte an die franzeesische Departemänt Ain, Jura un Doubs, im Südweschte an Kanton Gänf, im Südoschte an s Wallis, im Oschte an d Kantön Frybùrg und Bärn und im Nordoschte an Kanton Nöieburg. Übr dr Gämfersee use grenzt s Waadtland an s Département Haute-Savoie.

Dr Nordweschte vum Waadtland ghört geografisch zum Jura-Gebirge und dr Südoschte zue de Weschtalpe. Dr Rescht liggt im Schwiizer Mittelland.

Im Nordoschte bildet dr Bezirk Avenches e Exklave, wo vom Kanton Frybùrg umschlosse isch. Umgcheert het Frybùrg drei Enklave in dr Waadt. S exischtiert zuedäm d Gänfer Enklave Céligny im Südweschte vom Kanton.

Am Gämfersee lyt d Landschaft Lavaux.

Gschicht[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Öpe um s Joor 1000 het dr Bischof vo Lausanne s Gebiet vo dr Waadt übercho. Sid em 13. Joorhundert isch es es Herrschaftsgebiet vo de Grafe vo Savoye gsi. Ane 1536 hend d Bärner d Waadt eroberet und in Landvogteie underdeilt. 1798 isch die Lemanische Republik entstande, wo gly drufabe Kanton Léman gheisse het. 1803 isch dr Schwiizer Kanton Waadt gründet worde.

Am 1. Jänner 2008 het dr Kanton Waadt d Bezirk nöi ydeilt. Er het jetz no zää Bezirk.

Ywoner[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr Kanton im Wälschland isch franzeesischschproochig un – mit der Uusnaam vu dr Umgäbig vo Echallens, wo friener e Gmeini Herrschaft vo Bärn und Fryburg gsi isch – traditionell refermiert.

Die meischte Waadtländer läbe in dr Agglomeration Lausanne, wo rund 275'000 Ywohner hed, in dr Agglomeration Montreux-Vevey (70'000 Ywohner) un z Yverdon.

Weiteri bedejtendi Ortschofte sin Nyon, Morges, Renens un Rolle.

Lueg au[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Weblink[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: Kanton Waadt – Sammlig vo Multimediadateie

Referänze[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. Statistique annuelle de la population vaudoise au 31.12.2019. Service cantonal de recherche et d’information statistiques (Statistique Vaud), 28. Februar 2014, abgruefen am 28. Juli 2014 (französisch).
  2. Schweizerisches Idiotikon, Band XVI, Spalte 2207 f., Artikel «Wāt II»; Französisches Etymologisches Wörterbuch, Band XVII, S. 486, Lemma «wald»; Lexikon der schweizerischen Gemeindenamen, ug. vom Centre de Dialectologie an dr Universidät Neueburg under dr Leitung vom Andres Kristol, Huber, Frauefäld und Payot, Lausanne 2005, S. 519, Lemma «Le Vaud VD», und Maurice Bossard, Jean-Pierre Chavan: Nos lieux-dits. Toponymie romande. Payot, Lausanne 1990, S. 36, Lemma «Vaux».