Stimmlose uvulare Plosiv

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
(Witergleitet vun IPA q)
Stimmlose uvulare Plosiv
IPA-Nummere 111
IPA-Zeiche q
IPA-Bildli
Teuthonista
X-SAMPA q
Kirshenbaum q
Hörbiispiil/?

De stimmlosi uvulari Plosiv isch en Konsonant vo dr mänschliche Sprooch. S Zeiche im Internationale Phonetische Alphabet defür isch [q]. Im Alemannische git es de Luut nit, er wird aber wie es [k] ussgsproche, nùmme wyter hinte im Rache.

Artikulation[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Verbreitig[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Sprooch Wort IPA-Transkription Bedütig Bemerkig
Abasinisch хъацIа [qat͡sʼa] ‚Maa‘
Adygeisch атакъэ Ady-атакъэ.oga [ataːqa] ‚Gùller‘
Aleut[1] ҟи́гаҟъ / qiighax̂ [qiːɣaχ] ‚Graass‘
Arabisch Standardarabisch[2] قط Ar-قط.ogg [qɪtˤ] ‚Chatz‘
Golf-Arabisch[3] غداً [qədæn] ‚morn‘ Entspricht in andre Dialäkt /ɣ/.
Algerisch-Arabisch
Assyrisch-neuaramäisch [qa] ‚für‘ Entspricht in andre Dialäkt /k/.
Artschinisch хъал [qaːl] ‚Mänschehuut‘
Baschkirisch ҡайын Ba-ҡайын.ogg [qɑˈjɯ̞n] ‚Birke‘
Tschetschenisch кхоъ / qo’ [qɔʔ] ‚drüü‘
Tadaksahak [qoq] ‚droche‘
Eyak u.jih [quːtʃih] ‚Wolf‘
Dütsch Obersächsisch vo Chemnitz[4] Rock [qɔkʰ] Rogg Ei mööglichi Ussprooch vùm /r/; hüüfiger aber [ʁ̞], [ʁ], [χ] oder [ʀ].
Grönländisch illoqarpoq [iɬːoqɑʁpɔq] ‚er het e Huus‘
Hindustani بَرق / बर्क़ [bərq] ‚Blitz‘ Vorallem in arabische Lehnwörter. Sprecher vùm Hindi bruuche änder en [k].
Inuktitut ᐃ"ᐃᑉᕆᐅᖅᑐᖅ/ihipqiuqtuq [ihipɢiuqtuq] ‚entdegge‘
Iraqw [qeːt] ‚Paus‘
Kabardinisch къэбэрдей къэбэрдей.ogg [qabardej] ‚Kabardinisch‘
Kabylisch ⵜⴰⴲⴰⵢⵍⵉⵜ
taqbaylit
ثاقبيليث
[taqβæjliθ]/? ‚Kabylisch‘ Cha au [ɢ] sy.
Kavalan qaqa [qaqa] ‚ältre Brueder‘
Kasachisch Қазақстан [qɑzɑqˈstɑn] Kasachstan En Allophon vo /k/ vor Hinterzùngevokal.
Ketisch қан [qan] ‚aafange‘
Klallam qəmtəm [qəmtəm] ‚Yyse‘
Ktunaxa qaykiťwu [qajkitʼwu] nüün
Niwchisch тяқр̆ [tʲaqr̥] ‚drüü‘
Quechua[5] qallu [qaʎu] ‚Zùng‘
Sahaptin qu [qu] ‚schweer‘
Seediq Seediq [ˈsəːdʑɪq] ‚Seediq‘
Somali qaab [qaːb] ‚Form‘
Lillooet teq [təq] ‚aalange‘
Tadschikisch қошуқ [qɔʃuq] ‚Löffel‘
Tlingit ghagw [qɐ́kʷ] ‚Baumstamm‘
Uigurisch ئاق / aq [ɑq] ‚wyss‘
Usbekisch qo'l [q̟oɫ] ‚Arm‘ Lycht wyter füre wie en normale uvulare Luut. Cha au [q͡χ] sy.[6]
Yup'ik meq [məq] ‚Siesswasser‘
Jukagirisch Tundra-Jukagirisch маарх [maːrq] ‚eis‘
Kolyma-Jukagirisch атахл [ataql] ‚zwei‘
!Xóõ !qhàà [ǃ͡qʰɑ̀ː] ‚Wasser‘

Fuessnote[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. Ladefoged (2005:165)
  2. Watson (2002:13)
  3. McCarus (1977:266)
  4. Khan & Weise (2013:235)
  5. Ladefoged (2005:149)
  6. Sjoberg (1963:11)
  Konsonante Lueg au: IPA, Vokale  
Bilabial Labiodental Dental Alveolar Postalv. Retroflex Alveolopalatal Palatal Velar Uvular Pharyngal Epiglottal Glottal
Nasal m ɱ n ɳ ɲ ŋ ɴ
Plosive p b t d ʈ ɖ c ɟ k ɡ q ɢ ʡ ʔ  Schnalzluut  ʘ ǀ ǃ ǂ ǁ ǃ˞
Affrikat p̪f b̪v ts dz ʈʂ ɖʐ ɟʝ kx ɡɣ ɢʁ  Implo­siv  ɓ ɗ ʄ ɠ ʛ
Frikativ ɸ β f v θ ð s z ʃ ʒ ʂ ʐ ɕ ʑ ç ʝ x ɣ χ ʁ ħ ʕ ʜ ʢ h ɦ  Ejektiv  ʈʼ ʂʼ q͡χʼ
   Approximante    ʋ ɹ ɻ j ɰ θʼ ɬ’ ʃʼ ɕʼ χ’
Vibrante ʙ r ɽr ʀ t͡θʼ t͡sʼ t͡ɬʼ t͡ʃʼ ʈ͡ʂʼ c͡ʎ̝̥ʼ k͡xʼ k͡ʟ̝̊ʼ
Flap/Tap ѵ ɾ ɽ co-artikulierti Frikativ  ʍ w ɥ ɫ
lat. Frikativ ɬ ɮ co-artikulierti Plosiv  k͡p ɡ͡b ŋ͡m
lat. Approximante l ɭ ʎ ʟ
Bi de Spalte wo grau sin, goot mer devo uss, dass si nit artikuliert werde chönne; wysi Spalte, ùn Zeiche, wo nit verlinkt sin, hen kei offiziels IPA-Zeiche un/oder sin uss keinere Sprooch bekannt.