Velare Approximant

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
(Witergleitet vun IPA ɰ)
Velare Approximant
IPA-Nummere 154
IPA-Zeiche ɰ
IPA-Bildli
Teuthonista
X-SAMPA M\
Kirshenbaum <vel>
Hörbiispiil/?

De velari Approximant isch en sältene Konsonant vo dr mänschliche Sprooch. S Zeiche im Internationale Phonetische Alphabet defür isch [ɰ]. Wyl kei Sprooch bekannt isch, wo de velare Approximant vùmene velare Frikativ ùnterscheidet, wird viilmool au eifach s Zeiche für de Frikativ für beidi bruucht. In gwüsse Sprooche chammer de Luut au als s konsonantischi Gägestùgg vùm Vokal [ɯ] aaluege.

Artikulation[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Verbreitig[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Sprooch Wort IPA-Transkription Bedütig Bemerkig
Aragonesisch[1] caixigo [kajˈʃiɣ̞o̞] ‚Eiche‘ Cha grùndet oder nit grùndet sy; Allophon vo /ɡ/.
Katalanisch aigua [ˈajɣ̞wə] ‚Wasser‘ Cha grùndet oder nit grùndet sy; Allophon vo /ɡ/.[2]
Cherokee wa-tsi [ɰatsi] ‚Armbanduhr‘
Dänisch talg [ˈtˢalˀɰ] ‚Talg‘ Vorallem bi ältre Sprecher in formelle Situatione, hüüfiger aber [ɣ]. Entspricht bi jüngre Sprecher [ʊ], [ɪ] oder[j][3]
Französisch Belgischs Französisch ara [aɰa] ‚Ara-Nùss‘ Allophon vo /ʀ/ zwüsche Vokal für mangi Sprecher. Wänn es aber zur Verbindig mit eme andre Wort yygsetzt wird, no isch es meischt [ʀ].[4]
Galizisch auga [ˈɑwɣ̞ɑ] ‚Wasser‘ Cha grùndet oder nit grùndet sy; Allophon vo /ɡ/.[5]
Neugriechisch Zypriotischs Griechisch[6] μαγαζί [maɰaˈzi] ‚Gschäft‘ Allophon vo /ɣ/.
Guarani gotyo [ɰoˈtɨo] ‚in de Nööchi vo‘ Wird vo /w/ ùnterschide
Isländisch saga [ˈsäɰä] ‚Saga‘
Irisch naoi [n̪ˠɰiː] ‚nüün‘
Koreanisch 의사/uisa [ɰi.sä] ‚Arzt‘ Nùmme vor /i/.
Spanisch pagar [päˈɣ̞äɾ] ‚zaale‘ Cha grùndet oder nit grùndet sy; Allophon vo /ɡ/.[7]
Schwedisch mittelschwedischi Dialäkt[8] agronom [äɰɾʊˈn̪oːm] ‚Agronomischt‘ Allophon vo /g/ in informeller Ussprooch.
Tagalog igriega [iːɡɾɪˈje̞ɰɐ] ‚y (Buechstab)‘
Tiwi ngaga [ˈŋaɰa] ‚mir (inklusiv)‘

Fuesnote[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. Mott (2007:104–105)
  2. Carbonell & Llisterri (1992:55)Martínez Celdrán (2004:204)
  3. Basbøll (2005:211–212)
  4. Demolin (2001:65, 71)
  5. Martínez Celdrán (2004:203–204)
  6. Arvaniti (1999:174)
  7. Martínez Celdrán (2004:202–204)
  8. Engstrand (2004:167)
  Konsonante Lueg au: IPA, Vokale  
Bilabial Labiodental Dental Alveolar Postalv. Retroflex Alveolopalatal Palatal Velar Uvular Pharyngal Epiglottal Glottal
Nasal m ɱ n ɳ ɲ ŋ ɴ
Plosive p b t d ʈ ɖ c ɟ k ɡ q ɢ ʡ ʔ  Schnalzluut  ʘ ǀ ǃ ǂ ǁ ǃ˞
Affrikat p̪f b̪v ts dz ʈʂ ɖʐ ɟʝ kx ɡɣ ɢʁ  Implo­siv  ɓ ɗ ʄ ɠ ʛ
Frikativ ɸ β f v θ ð s z ʃ ʒ ʂ ʐ ɕ ʑ ç ʝ x ɣ χ ʁ ħ ʕ ʜ ʢ h ɦ  Ejektiv  ʈʼ ʂʼ q͡χʼ
   Approximante    ʋ ɹ ɻ j ɰ θʼ ɬ’ ʃʼ ɕʼ χ’
Vibrante ʙ r ɽr ʀ t͡θʼ t͡sʼ t͡ɬʼ t͡ʃʼ ʈ͡ʂʼ c͡ʎ̝̥ʼ k͡xʼ k͡ʟ̝̊ʼ
Flap/Tap ѵ ɾ ɽ co-artikulierti Frikativ  ʍ w ɥ ɫ
lat. Frikativ ɬ ɮ co-artikulierti Plosiv  k͡p ɡ͡b ŋ͡m
lat. Approximante l ɭ ʎ ʟ
Bi de Spalte wo grau sin, goot mer devo uss, dass si nit artikuliert werde chönne; wysi Spalte, ùn Zeiche, wo nit verlinkt sin, hen kei offiziels IPA-Zeiche un/oder sin uss keinere Sprooch bekannt.