Hìlf:Thematischi Organisation vù de Artikel

Hilf

Logbiecher

S Ziil vo dr Wikipedia isch es, e mehsproochigi frèii Enzyklopädi ìm Ìnternet ùfzbaue. Es soll „s gsamt Wǜsse vù de Wält gsammelt ùn fǜr alli züegänglig gmacht werre“. Nadǜrlig ghöört doodezüe au, dass d'Ìnformatione vù doo erschlosse werre. Gliichzittig cha mer Date vù de Wikipedia zùr Erschließig vù andere Brojäkt verwände. Die Sitte fasst d'Erschließigsmìttel ùn Brojäkt zùr Verbesserig vù de Ordnig zämme.

Erschließigsmìttel[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Wiil d'Wikiedia e offes Brojäkt isch ùn vù-ne-re Gmeinschaft drage wìrd, gìt's fast keini feste Reegle, wùù mer ùf Aaordnig dùùresetze chönnt; zùdèm chönne d'Ìnhalt vù jeedem gändert werre. Esoo cha mer au d'Wikipedia-Artikel nìt mìt-e-re feste Klassifikation verseh. Dezüe chùnnt no, dass alli Sitte ùs de Wikipedia ùnder de GNU-Lizänz fǜr frèii Dokumentation stön ùn sällewääg Dokumentatioonsmìttel wie de DDC nìt chönne verwändet werre. Defǜr cha mer d'Wikipedia-Artikel zùr Dokumentation ìn andere Beriich nùtze. Doo e Liste vù de hüffigste Dokumentatioonsmìttel, wùù bi de Wikipedia verwändet werre:

Link: D'Artikel werre dùrch vili elekdronischi Verbìndige (Links) mìtenand verchnüpft, wùù als Browsingstrùkdur ùn fǜr witteri Netzwerkanalyse bruucht werre chönne.
Begrìffs-Chlärige: Wiil bi jeedem Artikel de Titel als Rèferänz gältet ùn's Begrìff gìt, wùù mehreri Bedüttige haa chönne (Homonym, Homographe), mien di einzelne Bedüttige dùrch Züesätz ùssenandghalte werre. Oft wìrd säll gmacht, ìndèm ùf einer Sitte alli Bedüttige chùrz erchläärt werre ùn mer ùf di entsprächende Artikel verwiist.
Kategoriie: S hierarchisch Kategoriiesysteem vù de Wikipedia bstoht ùs frèie Schlaagwörter, wùù de Artikel chönne züegordnet werre. D'Aawändig variiert abber ìn Abhängigkeit vùm Gèbiet, wiil's kei zendrali Ìnschtanz gìt, wùù d'Konsistänz vùm ganze Systeem kondrolliert.
Portäl: Fǜr vili Theemeberiich chönne Portäl als Sammlig vù Artikel zù dèm Theema aaglegt werre (bi de alemannische Wikipedia momentan nùme zwei, bi andere Brojäkt au meh), wenn's gnüeg Lütt gìt, wùù sich reegelmääßig drùm kǜmmere.
Liste: Es hät Sitte, wùù nùme ùs-e-re Liste bstön mìt Verwiis ùf anderi Artikel (zùm Deil au ùf sonigi, wùù's no nìt gìt).
Navigatioonsliiste: Si bstön ùs-e-re Liste vù Verwiis ùf anderi Artikel vù-ne-re gschlossene Grùppe, zùm Bispiil alli Bùndesländer vù Dütschland odder alli Möönd vùm Jupiter.
Süech: D'Süechfunktion vù de Wikipedia isch leider nò nìt sehr witt entwìckelt ùn müeß ab ùn züe abgstellt werre. Ùf de Hìlfsitte zùm Süeche wìrd erchläärt, wie mer externi Süechmaschììne bruuche cha zùm ìn de Wikipedia nooch öbbis süeche.
Ìnfochäste: Viilmool (zùm Bispiil bi Städt, Fìlm, Pèrsone etc.) fìndet mer ì'me-ne Artikel e eiheitligi Tabälle, wùù d'Fälder zùm Deil au diräkt ìn Datebanke witterfiehre.
Datebankverwiis: Des sìn speziälli Link, wùù vùm Artikel ùf anderi Datebanke ùs em Ìnternet witterfiehre (zùm Bispiil d'Internet Movie Database). Si werre dùrch Voorlaage iibùnde. Di magische Datebankverwiis werre ùs-e-me Tekscht ìn bstìmmtem Format automatisch generiert:
- ISSN-Nùmmere verwise diräkt ùf d'Zittschriftedatebank.
- PND-Nùmmere chönne nöierdings mìt de Date ùs de Personenamedatèi (PND) verseh werre. Ìm Momänt isch s Ergeebnìs doodevùù no e Verwiis ùf de Katalog vù de Dütsche Bibliotheek erzüügt, spöter solle no anderi Verwiisziil aabotte werre (voor allem d'Noochwiisdatebank Kalliope fǜr Noochläss ùn Autographe, abber au ǜberregionali Museùmsportäl sìn dänkbaar.
- ISBN-Nùmmere verwise automatisch ùf e Spezialsitte, wùù debii hìlft, Bibliotheekskatalög ùn Büechhändler nooch de Nùmmere z dùrchsüeche.
Pèrsonedate sìn Metadate, wùù ìn de Artikel ǜber Pèrsone ùfgnoh werre, sodass si automatisch gfìltert ùn witterverarbeitet werre chönne. Si bstön ùs sììbe Datefälder (Name ìn de Hauptaasetzigsform, Alternativname, Chùrzbschribig, Gèbùrtsdatùm ùn -ort, Sterbèdatùm ùn -ort).
Geokoordinate: Mìt ìhne chönne Artikel ǜber geographischi Theeme chlari Koordniate züegordnet werre, wùù zùm Bispiil Charte demìt chönne gsüecht ùn erstellt werre.
Klassifikatione:

Verwändig vù de Wikipedia[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Esoo cha d'Wikipedia ìm witter Sìnn verwändet werre:

Katalog-Aariicherig
Verwiis ùf Artikel zù me-ne Theema ìn de Wikipedia
Verwiis vù de Wikipedia ùf Datebanke ùn Verbǜnd (Obacht: Vili Ìnternetaagebott wän vù de Wikipedia uss verlinkt werre ùn esoo „Linkspam“ wìrd nìt gern gseh. Ùnder anderem wäge dèm sìn normali Verwiis ùf externi Sitte ìn de Artikel nùme fǜr sehr spezialisierti, chleineri Datebständ sìnnvoll.).
Nùtzig vù Konkordanze (PND-Nùmmere) ùn strùkturierte Date (Pèrsonedate, Geokoordinate etc.) ùn Dokumentatioonssprooche (Kategoriie)

Esoo cha mer d'Date ùs de Wikipedia als Züesatz zù Normdate odder als eigeni Normdatèi bruuche.

Lüeg au[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Literatur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Henriette Fiebig (Usegeeber): Wikipedia – Das Buch. Directmedia Publishing, 2005
Jakob Voß; Patrick Danowski: Bibliothek, Information und Dokumentation in der Wikipedia. In: Information – Wissenschaft und Praxis, 8/2004 (ìm Ìnternet ùnder: http://eprints.rclis.org/archive/00002566)
Jakob Voß: Metadata with Personendaten and beyond. Ìn: Proceedings of the First Wikimania Conference, 2005 [1]