Franz Liszt

Dr Franz Liszt [list], uf Ungarisch Liszt Ferencz, wien er si Naame sälber gschriibe het (* 22. Oktober 1811 z Raiding/Doborján, denn im ungarische Chronland vom Kaiserdum Ööstriich, hüte Burgeland; † 31. Juli 1886 z Bayreuth), isch en ööstriichisch-ungarische Komponist, Pianist, Dirigänt, Theaterläiter, Muusigleerer und Schriftsteller gsi.

Dr Liszt isch äine vo de hervorragendste Klaviervirtuose gsi und äine vo de broduktivste Komponiste vom 19. Joorhundert. Er het in e Hufe underschiidlige Stil und Gattige komponiert. Sini Sinfonische Dichdige häi dr Wääg zur „programmatische Muusig“ vorberäitet. Wäge sine Hauptwärk zellt men en zur Nöidütsche Schuel. Er isch äine vo de Gründer vom Allgemäine Dütsche Muusigveräin gsi. Won er 54 Joor alt gsi isch, het er z Rom die niidere Weije und dr Ditel Abbé überchoo.

Wärk[ändere | Quälltäxt bearbeite]

S Gsamtwärk vom Franz Liszt isch riisig und bis hüte isch käi Gsamtusgoob erschiine. Die sogenannti „Carl-Alexander-Ausgabe“, wo eso häisst, wil si 1888 vom Groossherzog Carl Alexander vo Sachse-Weimar-Eisenach sinere Franz-Liszt-Stiftig aagstoose worde isch, umfasst 34 Bänd, isch aber nid vollständig. Dr änglisch Muusigwüsseschaftler Humphrey Searle het e süstematischs Wärkverzäichnis zämmegstellt und isch uf 702 Ditel choo ooni die literarische Wärk:

123 Klavierwärk
77 Lieder
65 gäistligi Chorwärk
28 wältligi Chorwärk
11 Orgelwärk
1 Opere
25 Orchesterwärk
7 Wärk für Klavier und Orchester
9 Kammerkonzärt
5 Melodrame
335 Arraaschmang und Transkripzioone
17 unvolländeti Wärk

Litratuur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Altenburg, Detlef (Hrsg.): Franz Liszt, Tagebuch 1827. Wien 1986.
Burger, Ernst: Franz Liszt. Eine Lebenschronik in Bildern und Dokumenten. List Verlag, München 1986, ISBN 3-417-77160-3 (formal falschi ISBN). Mit einem Vorwort von Alfred Brendel.
d’Agoult, Marie (Daniel Stern): Mémoires, Souvenirs et Journaux I/II. Présentation et Notes de Charles F. Dupêchez, Mercure de France 1990.
Hamburger, Klára: Franz Liszt. Leben und Werk. Böhlau Verlag, Köln/Weimar/Wien 2011, ISBN 978-3-412-20581-2.
Oliver Hilmes: Liszt. Biographie eines Superstars. Siedler, München 2011, ISBN 978-3-88680-947-9.
Jung, Hans Rudolf (Hrsg.): Franz Liszt in seinen Briefen. Frankfurt am Main 1988.
Kretschmar, Hermann: Liszt, Franz Ritter von. In: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 52, Duncker & Humblot, Leipzig 1906, S. 28–49.
Raabe, Peter: Liszts Leben, 2. Auflage. Tutzing 1968.
Raabe, Peter: Liszts Schaffen, 2. Auflage. Tutzing 1968.