Fly

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Fly
Fly River / wara Flai
Bild
Bild

Vorlage:Infobox Fluss/KARTE_fehlt

DateVorlage:Infobox Fluss/GKZ_fehlt
Laag Western Province z Papua-Neiginea
Flusssystem Fly
Quelle in dr Victor-Emanuel-Chette
5° 18′ 10″ S, 141° 31′ 9″ O
Vorlage:Infobox Fluss/QUELLHÖHE_fehlt
Mündig in dr Golf vu PapuaKoordinate: 8° 31′ 56″ S, 143° 31′ 12″ O
8° 31′ 56″ S, 143° 31′ 12″ O
Mündigshöchi mVorlage:Infobox Fluss/NACHWEISE_fehlenVorlage:Infobox Fluss/HÖHENUNTERSCHIED_fehlt
Lengi 1120 kmVorlage:Infobox Fluss/NACHWEISE_fehlen
Iizugsgebiet 76.000 km²Vorlage:Infobox Fluss/NACHWEISE_fehlen

Rächti Nääbeflüss Ok Tedi
Linggi Nääbeflüss Strickland
Hääfe Kiunga
Schiffbar 800 km bis Kiunga

Dr rund 1.120 km lang Fly (änglisch Fly River, Tok Pisin wara Flai) mit eme Yyzugsbiet vu 76000 Quadratkilometer un eme Abfluss vu 6000 bis 8000 Kubikmeter pro Sekund isch noch em Sepik dr zweetlengscht Fluss uf dr Insle Neiginea (Ozeanie).

Verlauf[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr Fly entspringt im eschtlige Dail vu Neiginea, wu zue Papua-Neiginea ghert, in dr Victor-Emanuel-Chette, eme Dail vum Maokegebirg. S Yyzugsbiet isch vor allem am Oberlauf mit urspringligem, dichtem Rägewald deckt. Ab dr Ortschaft Kiunga (rund 30 m iber NN) fließt er di letschte 800 Kilometer mit seli gringem Gfell wie ne Mäander dur s sumpfig Diefland Richtig Side. Do dominiere liechte, savannenartige Wald, Sumpfwald un saisonal iberfluetet Grasland. Wäg em arg flache Terrain un dr hoche Niderschleg vu 4 bis 12 m pro Johr het sich s grescht Iberschwämmigsbiet vu dr Insle mit 4,5 Millione Hektar bildet. Fir e baar Kilometer bildet er d Gränze zum Weschtdail vu dr Insle, zue Wescht-Papua (friejer „Irian Jaya“ gnännt), wu zue Indonesie ghert. Schließli mindet dr Fly mit eme rund 55 km braite Ästuar in dr Golf vu Papua (au Papuagolf gnännt).

Im Flussdelta lige vil chlaini, sumpfigi Insle, wu mit Mangrove bstande sin. Zue däne Insle ghere unter anderem:

  • Kiwai
  • Purutu
  • Wabuda
  • Aibinio
  • Mibu
  • Magabu
  • Invitato
  • Sisiabu
  • Nikira
  • Badu
  • Baiabe
  • Moroge
  • Gebaro
  • Dawari
  • Wariura
  • War
  • Kesuguruguru
  • Abaura
  • Abo
  • Boromura
  • Ura
  • Dogope
  • Sumogi
  • Sobowada
  • Abaurai
  • Samari
  • Reginimi
  • Dibiri
  • Sobuwabuda
  • Orope
  • Aeginimi
  • Umuda
  • Midima
  • Domori
  • Dubuwaro
  • Kuragimini
  • Daura
  • Kunagimini

Di greschte Zuefliss vum Fly sin dr Strickland un dr Ok Tedi, wu beedi dur Abwässer vum Gold- bzw. Chupferbärgböu blaschtet sin.

S Biet isch mit 1 bis 2 Persone pro Quadratkilometer arg dinn bsidlet.

Gschicht[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr erscht Europäer, wu d Mindig vum Fluss entdeckt het, isch dr Francis P. Blackwood anne 1842 gsii. Är het dr Fluss no syym Schiff, dr Korvette HMS Fly, gnännt.

1875 bis 1877 isch dr Fly uf mehrere biologische Expeditione vum Italiener Luigi Maria d'Albertis befahre wore. Mit dr Dampfbarkasse Neva isch er iber 900 km stromufezues in dr Oberlauf vum Fly un vum Ok Tedi chuu.

Dierwält[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr Fly isch mit rund 110 Fischarte, wu jedi sibt Art dervu endemisch isch, zämme mit em Kikori dr arteryychscht Fluss vu Neiginea. Arte, wu bishär nume us em Fly Flusssyschtem bekannt sin:

  • Nematalosa papuensis
  • Thryssa rastrosa
  • Neoarius augustus
  • Potamosilurus robertsi
  • Oloplotosus luteus
  • Melanotaenia iris
  • Melanotaenia oktediensis
  • Melanotaenia sexlineata
  • Kiunga ballochi
  • Kiunga bleheri
  • Gymnoamblyopus novaeguineae
  • Glossogobius muscorum
  • Glossogobius robertsi

Charte[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Literatur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • G.R. Allen, A.W. Storey, M. Yarrao: Freshwater Fishes of the Fly River. Ok Tedi Mining, Tabubil 2008. ISBN 978-0-646-49605-4
  • L.M. d'Albertis: New Guinea: What I did and what I saw. Vol II. Sampson, Low, Marston. Searle & Rivington, London 1880
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Fly“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.