Elsässer Kurier

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Dr Elsässer Kurier isch e katholischi Dageszitung gsii, wu ihre Verbreitungsschwärpunkt im Oberelsass gha hat.

Vorgschicht[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Noch dr Iigliiderung vu Elsass-Lothringe 1871 in s Ditsch Rich häns katholischi Zitunge bsunders in dr 70er un 80er Johr schwär gha. D Union un s St. Odilienblatt hän sich numme kurz kenne halte un sin 1884 unterdruckt wore; dr Volksfreund het - drotz Verfolgunge un Grichtsstrofe - ellei iberläbt un ab 1885 vum Elässer, dr erschte katholische Dageszitung, Verstärkung bikumme. 1892 isch s Mülhauser Volksblatt un s Journal de Colmar entstande, anne 1897 schliäßlig dr Elsässer Kurrier.

Ähnlig schwär wiä d katholisch hets d sozialischtisch Prässi gha.

Gschicht[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Anne 1894 isch d Colmarer Zeitung grindet un im Alsatia-Verlag verlegt wore. Wu diä anne 1897 verbotte wore isch, isch si mit em Elsässer Kurier ersetzt wore, wu glichfalls z Colmer bi dr Alsatia as Dageszitung rüskumme isch. Dr Schefredakteer isch vu 1899 bis 1932 dr Abbé Haegy gsii.

Do drin, ass es verschiidini katholischi Zittige gä het, het sich e Meinungspluralismus widergspiäglet. D katholisch Prässi, wu im Widerspruch zu dr staatliche Autorität entstande isch, het bsunders im Erschte Wältgriäg nomol straki Iischränkunge, Zensur un zitwiiligi Verbot erläbt.

Noch em Griäg isch d ditschsprochig katholisch Prässi s grescht Hindernis zun ere schnälle Aglichung vum Elsass an dr Räscht vu Frankrich wore. Franzesischsprochigi Zitunge im Elsass sin eso in s Hinterdräffe grote, ass si nimmi iberläbensfähig gsii sin. So het dr Nouveau Rhin Français un dr Courrier de Strasbourg anne 1923 miäße zuemache. Des het dr Alsatia-Verlag welle uffange mit em Nouvelliste, aber aü dä het miäße 1930 ufgä.

Dr Elsässer Kurier (Oberelsass), Der Elsässer (Unterelsass) un d Lothringer Volkszeitung hän d Elsässisch Volkspartei verdrätte. Si sin im Kampf gstande gege dr Versuech vum franzesische Staat, dr Laizismus durzsetze, s Schuelwäse unter Kontroll z bikumme un d ditsch Volkssproch (ditschi Standardsproch un elsässische Dialäkt) z verdränge. Dr Elsässer Kurier isch obe dra gstande bi sällere Kampangne, wu drzue gfiährt het, ass dr Komplott-Brozäss zun ere Blamasch fi r franzsesisch Regiärung wore isch.

Anne 1926 isch dr Joseph Rossé Redakteer bim Elsässer Kurier wore, anne 1932, noch em Dot vum Abbé Haegy, politische Leiter (Chefredakteer).

Zitewiis het dr Elsässer Kurier dr "radikal-heimaträchtlig" Fligel in dr Elsässische Volksbartei verdrätte, dr Elsässer drgege dr "gmäßigt-heimaträchtlig" Fligel. Beidi sin gege dr Nationalsozialismus iigstellt gsii, dr Elsässer Kurier het am Afang (1933) aber meh abgwartet un isch wenniger radikal gsii wiä dr Elsässer.[1]

No dr ditsche Bsetzung vum Elsass im Summer 1940 sin d Dageszitunge im Gaupresseamt unterstellt wore un hän ihre Unabhängigkeit verlore. Am 9. Septämber anne 1940 isch dr Elsässer Kurier un fimpf anderi Zittige üs em Alsatia-Verlag vu dr nationalsozialischtische Phoenix-Prässi z Berlin ibernumme wore. D Nazi hän diä Zitung unter em Namme Kolmarer Kurier witergfiährt un in dr Alsatia-Druckerei drucke lo.[2]

Literatür[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Das Zeitungswesen, in: Joseph Rossé (Rüsgäber): Das Elsass von 1870 - 1932, Band III., Colmar 1936, S. 208ff

Fueßnote[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. Karl-Heinz Rothenberger: Die elsass-lothringische Heimat- und Autonomiebewegung zwischen den beiden Weltkriegen. Bern/Frankfurt 1975, S. 2005ff
  2. Gabriel Andres: Joseph Rossé - itinéraire d'un Alsacien ou le droit à la différence. Jérôme Do Bentzinger 2003 (= Joseph Rossé - dr Läbenswäg vum e Elsässer oder s Rächt uf s Anderscht-Sii), S. 87