Euskadi Ta Askatasuna

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
(Witergleitet vun ETA)
E Graffito z Altsasu, wo d ETA understützt

D Euskadi Ta Askatasuna, besser bekannt under siner Abchürzig ETA, (baskisch für Baskeland und Freihäit) isch e marxistisch-leninistischi, separatistischi baskisch-nazionalistischi Undergrundorganisazioon gsi. Si isch 1959 as Widerstandsbeweegig gege d Franco-Diktatur gründet worde und brucht vor allem terroristischi Middel, drunder Autibombe. D ETA het äng mit andere Terrororganisazioone zämme gschafft, drunder mit dr nordirische IRA und dr palestinensische PLO. Am 2. Mai 2018 het d ETA ihri Sälbstuflösig bekannt gää.

D Abchürzig ETA isch au e baskischs Wort, wo uf Dütsch „und“ bedütet.

Ziil[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Organisazioon will e sozialistische baskische Staat gründe, wo vo Schbanie unabhängig isch. Dä Staat söll die schbanische autonoome Regioone vom Baskeland und Navarra umfasse und drzue au s franzöösische Baskeland. Z Frankriich het d ETA lang käini Terrorakt usgfüert, het s Land aber joorelang as Rückzuugsgebiet brucht.

S Ändi vom Komflikt[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Am 5. Septämber het d ETA e Waffestillstand erkläärt.[1][2] Am 10. Januar 2011 isch drus e "duurhafte" und "allgemäine" Waffestillstand worde[3] und am 20. Oktober 2011 het d ETA s ändgültige Ändi vo iire bewaffnete Aktividäate verkündet.[4] Am 8. April 2017 het d ETA mit dr Übergab vo dr Waffe an d Behörde aagfange.[5] Noch ere Befrogig vo dr 287 z Frankrich und z Spanie inhaftierte Mitglider[6] het d ETA am 2. Mai 2018 ihri Sälbstuflösig verchündet.[7]

D Opfer vo de Aaschleeg[ändere | Quälltäxt bearbeite]

S schbanische Inneministerium (Ministerio del Interior) git aa, ass zwüsche 1960 und 2008 im Ganze 823 Mensche vo dr ETA umbrocht worde si, drunder 342 Ziviliste, die mäiste von ene Bolitiker, Gmäindirootsmitgliider, Richder, Brofässer und Undernäämer. 481 vo de Doote si Boliziste und Milidäär gsi: Guardia Civil (200 Dooti), Policía Nacional (145), Milidäär (98), Policía Local (24), Ertzaintza (baskischi Bolizei, 13), Mossos d’Esquadra (katalanischi Bolizei, 1).

Litratuur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Antje Helmerich: Nationalismus und Autonomie. Die Krise im Baskenland 1975-1981. Ibidem, Stuttgart 2002. ISBN 3-89821-164-9
  • Carmen Gurruchaga: Los jefes de ETA. La Esfera de los Libros, Madrid 2001. ISBN 84-9734-002-7 (Spanisch)
  • Julen Agirre: Operation Menschenfresser. Wie und warum wir Carrero Blanco hingerichtet haben – ein authentischer Bericht und Dokumente von E.T.A. Übersetzt aus dem Französischen von Annie le Roux. Kramer, Berlin 1976. ISBN 3-87956-038-2 (Pseudonym von Eva Forest)
    • Julen Agirre: Operacion Ogro. Como y por que ejecutamos a Carrero Blanco. Ediciones Mugalde, Hendaye Ruedo Ibérico 1974. (Spanische Originalausgabe)
  • Kristina Eichhorst: Ethnisch-separatistische Konflikte in Kanada, Spanien und Sri Lanka - Möglichkeiten und Grenzen institutioneller Konfliktregelungen. Frankfurt a. M. 2005. ISBN 3-631-54069-8
  • Josef Lang: Das baskische Labyrinth. Unterdrückung und Widerstand in Euskadi., ISP-Verlag, Frankfurt 1998. ISBN 3-88332-073-0
  • Ralf Streck: Tondar. Geschichte und Widerstand politischer Gefangener. Pahl-Rugenstein, Bonn 2003. ISBN 3-89144-348-X
  • Iñaki Iriondo, Ramón Sola: Das Baskenland. Wege zu einem gerechten Frieden. Pahl-Rugenstein, Bonn 2008 ISBN 3-89144-399-4

Weblingg[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: ETA – Sammlig vo Multimediadateie

Fuessnoote[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. Spain's Eta ‘declares ceasefire’. In: BBC.co.uk, 5. Septämber 2010, abgrüeft am 5. Septämber 2010. Vgl. Eta ‘ceasefire’ video: Excerpts. In: BBC.co.uk, 5. Septämber 2010, abgrüeft am 5. Septämber 2010.
  2. "Eta legt die Waffen nieder" (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/derstandard.at In Der Standard, 5. Septämber 2010 abgrüeft am 5. Septämber 2010.
  3. Erklärig vo dr ETA vom 10. Januar 2011 Archivlink (Memento vom 12. April 2012 im Internet Archive). uf dr Internet-Site vo dr Zitig El País, abgrüeft am 10. Januar 2011.
  4. Erklärig vo dr ETA vom 20. Oktober 2011. uf dr Internet-Site vo dr Zitig El País, abgrüeft am 20. Oktober 2011.
  5. Eta: Basque separatists begin weapons handover. BBC News, 8. April 2017, abgruefen am 8. April 2017 (änglisch).
  6. Baskische Terrororganisation ETA will sich bis Juni auflösen orf.at, 2. April 2018
  7. Eta gibt Auflösung bekannt. Spiegel online vom 2. Mai 2018
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Euskadi_Ta_Askatasuna“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.